ဗုဒၶဘာသာအေပၚ ကမၻာေက်ာ္လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ အေတြး အျမင္ ႏွင့္ မွတ္ခ်က္မ်ား (၁)

(၁) ဗုဒၶဘာသာဟာ လူသားတုိင္း အတြက္ျဖစ္ေပမယ့္။
လူသားအားလုံးက ဗုဒၶဘာသာမျဖစ္ခဲ့ၾကဘူးတဲ့။
(အုိင္စတုိင္းလ္ - Albert Einstein)

(၂) ဗုဒၶသည္ ဘာသာေျပာင္းသူမ်ားကို အႏိုင္ယူရန္ တရားေဟာျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ တပည့္သာဝကတို႕ကို အသိညဏ္အလင္းရရွိေစရန္ တရားေဟာျခင္းျဖစ္သည္။ (စာေရးဆရာတစ္ဦး)

(၃) ဗုဒၶႏွင့္ သာမန္လူသားတစ္ဦး၏ ကြဲျပားခ်က္မွာ လူေကာင္းႏွင့္ အ႐ူးကြဲျပားသကဲ့သို႕ပင္ ျဖစ္သည္။ (စာေရးဆရာတစ္ဦး)

(၄) အကယ္၍ ေခတ္သစ္သိပၸံပညာလိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ဖက္ျပိဳင္သည့္ ဘာသာေရးတစ္ခု ရွိခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ လက္၎သည္ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။  (အုိင္စတုိင္းလ္ - Albert Einstein)

(၅) သတ္ပစ္လိုက္

ခႏၶာကိုယ္ကို သတ္ပစ္ျခင္းသည္ အက်ိဳးမရွိပါ၊ ခႏၶာကိုယ္က အျပစ္က်ဴးလြန္ျခင္းကိစၥမွာ တာဝန္မရွိပါ၊ မသိမိုက္မဲစိတ္ကသာ အျပစ္ကို က်ဳးလြန္၍ တာဝန္ရွိသူျဖစ္တယ္၊ မသိမိုက္မဲမႈလ်င္ လူသတ္သမားအစစ္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ မသိမိုက္မဲမႈကိုသာ သတ္ပစ္ရမယ္၊ ၾကိဳးေပးရမယ္၊ ဘယ္လိုသတ္ျဖတ္ၾကိဳးေပးရမလဲ?

လူသတ္သမားကို သစၥာ ပညာ ဗုဒၶေဒသနာတရား ေဟာၾကားျပီး မိုက္မဲမႈ မသိမႈကို ပယ္သတ္ျပစ္ႏိုင္တယ္။  (မဟတၱမဂႏၵီ - Ghandi)

(၆) အနာဂါတ္ဘာသာတရားက သဘာဝေလာကဓာတ္တခြင္လုံးအတြက္ အေၿဖေပးစြမ္းနုိင္ေသာ အယူဝါဒတစ္ရပ္သာၿဖစ္ရလိမ့္မည္။ အႏွီးဘာသာသည္ ပုဂၢလအဓိဌာန္အယူအဆၿဖင့္  ဖန္တီးတီထြင္ထားေသာ ဖန္ဆင္ရွင္တရားႏွင့္ မသက္ဆုိင္ေစသင့္။ တစ္ယူသန္အစြဲအလမ္းမ်ားႏွင့္  ယင္တုိ႕မွ ေပါက္ဖြားခဲ့ေသာ အကဴိးအေၾကာင္းဆက္ပညာကုိလည္း  ေက်ာ္လႊားလြန္ေၿမာက္  ရလိမ့္မည္။              ထုိဘာသာတရားသည္ သာဘာဝေလာကဓာတ္(ရုပ္တရား)ႏွင့္တကြ နာမ္တရာမ်ားကုိ လႊမ္းၿခဳံ၍ ဒိဌဓမၼၿဖင့္ အဓိပၸါယ္ၿပည့္ဝေသာ ေပါင္းစည္းညီညြတ္မႈကုိ ေဖာ္ေဆာင္နုိင္စြမ္းရွိရေပလိမ့္မည္။ ဗုဒၶဘာသာသည္ ထုိအရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ၿပည့္စုံသည္ကုိ ေတြ႕ရ၏။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ သိပၸံပညာ၏ လုိအပ္ခ်က္မ်ားကုိ  ၿဖည့္ဆည္းေပးနုိင္စြမ္ေသာဘာသာတရားတစ္ခုရွိသည္ဆုိပါလ်င္ ထုိဘာသာတရားက ဗုဒၶဘာသာၿဖစ္လိမ့္မည္။  (အုိင္စတုိင္းလ္ - Albert Einstein)


(၇) ကမၻာေပၚတြင္ မည္သည့္ဘာသာသည္ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာ ဘာသာျဖစ္သည္ဆိုျခင္းကို မေျပာလွ်င္မျဖစ္ေျပာပါဟု သင္ကကြၽႏု္ုပ္အား တိုက္တြန္းခဲ့ေသာ္ ကြၽႏု္ုပ္စိတ္ပါလက္ပါစာနာေထာက္ထားေသာအားျဖင့္ "ဗုဒၶဘာသာသည္ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာ ဘာသာျဖစ္သည္" ဟု မဆိုင္းမတြ အေျဖေပးရမည္ျဖစ္ပါသည္။ (ရာဘင္ျဒာနတ္တဂိုးလ္ - Rabindranath Tagroe)


(၈) ဗုဒၶ၏ၾကီးမားေသာ အႏွစ္နာခံမႈ၊ စြန္႕လြတ္မႈႏွင့္ ဘဝ၏သန္႕ရွင္းစင္ၾကယ္မႈတို႕ျဖင္ ဟိႏၵဴဝါဒအေပၚတြင္ မပ်က္ျပယ္ႏိုင္သည့္ အမွတ္တံဆိပ္တစ္ခုကို ထားရစ္ခဲ့ျပီး ဟိႏၵဴဝါဒသည္ ထိုျမတ္ေသာဆရာအား အနႏၲေက်းဇူးေႂကြးမ်ား ေပးဆပ္ရန္ ရွိေနေပသည္။ (မဟတၱမဂႏၵီ - Ghandi)

(၉) အကယ္၍ ျပႆနာတစ္ခုခုေျဖရွင္းဖြယ္ရာရွိခဲ့လွ်င္ ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့သည့္ လမ္းစဥ္ျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဒီမိုကေရစီက်က် စဥ္းစားဆင္ျခင္ရေပသည္။ (ေန႐ူး - Nehru)

(၁၀) ဗုဒၶ၏ အဆုံးအမမ်ားသည္ ဟိႏၵဴဝါဒတြင္ တစ္စိတ္တစ္ေဒသအားျဖင့္ ပါဝင္အက်ဳံးဝင္ေနသည္ဟု ကြၽႏု္ုပ္ဆင္ျခင္ယူဆမိပါသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိ  ဟိႏၵဴဝါဒအေပၚ ေဂါတမဗုဒၶ က မည္ကဲ့သို႕ ၾကီးမားစြာ ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည္ကို မည္သို႕မွ် ျပန္လည္စူးစမ္းရွာေဖြရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေခ်။ (မဟတၱမဂႏၵီ - Ghandi)

(၁၁) သန္႕ရွင္းေသာ နည္းနာနိႆယႏွင့္ ျမင့္ျမတ္ေသာသင္ၾကားမႈမ်ားမွာ တစ္စုံတစ္ရာေသာ အယူဝါဒၾကီး တစ္ခုကမွ် အလြမ္းသင့္ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္သျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာမွ ကူးယူၾကရေပသည္။ (အိပ္ခ်္ဂ်ီဝဲလ္ - H.G. Wells - ျဗိတိသွ်သမိုင္းပညာရွင္)

(၁၂) ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ --- အရွင္ဘုရားေဟာၾကားတဲ့ ေဒသနာမွာရွိတဲ့ တျခားအရာေတြထက္ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုအတြက္ႏွင့္ပဲ တပည့္ေတာ္ အရွင္ဘုရားရဲ့ တရားေဒသနာေတာ္ကို ေလးစားျမတ္ႏိုးလွပါသည္။ အဲဒီအေၾကာင္းအရာဟာ ဘာလဲဆိုရင္ တရားေဒသနာမွာ ပါတဲ့ အရာဝတၳဳအားလုံးဟာ ျပတ္သားေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕အလိုလိုပင္ ထင္ရွားေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ (ဟာမန္ဟက္စ္ - ၁၈၈၇ - ၁၉၆၂ )

(၁၃) ျပစ္မူက်ဴးလြန္သူသည္ ဘုရားသခင္ထံ ေတာင္းပန္အသနားခံရန္ ဆုေတာင္းဝတ္ျပဳၾကိဳးစားမူတို႕ျဖင့္ အကုသိုလ္ဆိုးက်ိဳးမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္သည္ဟု ဗုဒၶဝါဒီတို႕က မယုံၾကည္ေခ်။ (ဂြၽန္ေဝါလ္တားစ္ - John Walters)

(၁၄) စိတ္ခ်မ္းတာေစတာက

ကြၽႏု္ုပ္တို႕ တေတြသည္ ရုပ္ဝတၳဳႂကြယ္ဝမူ ဝိုင္းဝိုင္းလည္ေနသည့္ ၾကားတြင္ စိတ္ဓာတ္ေရးရာအားျဖင့္ ခြၽတ္ျခဳံက်ေနၾကရပါသည္။ ရုပ္ဝတၳဳႂကြယ္ဝေသာ္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာမူ ကင္းေသာ အေျခအေနတြင္ စိတ္၏ခ်မ္းသာမူ အမွန္တကယ္ရရန္အတြက္ ဗုဒၶ၏က်င့္စဥ္ကိုက်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကည့္ဖို႕သင့္လွပါသည္။ ဗုဒၶက်င့္စဥ္သည္ စိတ္ခ်မ္းသာမူကို အမွန္တကယ္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ (ဂြၽန္ေဝါလ္တားစ္ - John Walters)

(၁၅)သက္ရွိသတၱဝါမ်ားကို မညွင္းဆဲရန္ နတ္ဘုရားမ်ားထံဝယ္ ဆုေတာင္းပတၱနာျပဳျခင္း၊ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ့မ်ားရြတ္ဆိုျခင္း၊ ယစ္ပူေဇာ္ျခင္းမ်ားကို မျပဳလုပ္ရန္ ဗုဒၶသည္ လူ႕သမိုင္းတြင္ အဦးဆုံး အျပစ္ျပ၍ ဆုံးမပဲ့ျပင္ခဲ့သည္။ (Prof. Phys Davids)

(၁၆) ဗုဒၶ၏တရားေတာ္သည္ ကမၻာေပၚဝယ္ အႏုျမဴဗုံးမ်ား၊ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ဗုံးမ်ား ရွိေနသည္ထက္ပို၍လိုအပ္ေသာအခ်ိန္ျဖစ္သည္။ (ေန႐ူး - Nehru)

(၁၇) ကမၻာေပၚရွိ ဘာသာတရားတီထြင္သူ ေခါင္းေဆာင္အမ်ားစုမွာ မဟာခရီးသည္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ဘာသာတရားေခါင္းေဆာင္ ဓမၼနာယကမ်ားထဲတြင္ အက်င့္သိကၡာ၊ ပညာညဏ္၊စဥ္းစားညဏ္၊ စိတ္ေနသေဘာထားအရာတို႕၌ အျမင့္ျမတ္ဆုံးျဖစ္သည့္  ဗုဒၶသည္ ခရီးသည္ဘုရင္ ျဖစ္သည္။ (ရာဟုလာသံ ကစၥည္း)

(၁၈) လူမႈဒုကၡ သုကၡအရွုပ္အေထြးမ်ားအတြက္ ဗုဒၶ၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတရားေဒသနာေတာ္သည္ အတိတ္ကထက္ ယေန့တြင္ ပို၍လိုအပ္ေပသည္။ (ေန႐ူး - Nehru)

(၁၉)  ဗုဒၶျမတ္စြာတြင္ ေဒါသအလွ်ံ ထြက္ေသာအခါဟူ၍ မည္သည့္အခါမွ် မရွိေခ်။ ဘုရားရွင္၏ ႏွုတ္ေတာ္မွ အၾကင္နာမဲ့ေသာစကားထြက္ေပၚလာသည္ဟူ၍ မည္သည့္အခါမွ် မရွိေပ။ (Dr. S. Radhakrishnan)

(၂၀) ရွည္လ်ားလွသည့္ သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္  ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအေနျဖင့္ အျခားဘာသာဝင္မ်ားကို ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈဟူေသာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ တစ္စုံတစ္ရာမွ် မရွိပါေပ။ (ပါေမာကၡရီးစ္ေဒးဗစ္ - Prof. Rhys Davids )

(၂၁) ဘာသာကို က်ဳပ္လက္ခံယုံၾကည္ႏိုင္ျခင္း မရွိပါ၊ သို႕ေသာ္ ကမ႓ာ့ဘာသာၾကီးမ်ားအနက္တစ္စုံတစ္ခုေသာ ဘာသာကို လက္ခံရန္ အေၾကာင္းမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့ေသာ္ မိမိလက္ခံႏိုင္မည့္ ဘာသာတရားမွာ " ဗုဒၶဘာသာ" ျဖစ္ပါသည္။ (Bertrand Russell, English Philosopher)

(၂၂) ဗုဒၶဝါဒသည္ ယုံၾကည္မႈထက္ သိမႈႏွင့္ ႐ႈျမင္မႈကိုသာ အဓိကထားသည္။ ဗုဒၶ၏ သြန္သင္ဆုံးမမႈ (တရားေတာ္) မ်ားသည္ "ဧဟိ ပႆိေကာ လာလွည့္ ႐ႉလွည့္" ဟုဖိတ္ေခၚျခင္းကိုသာ ျပဳ၍လာျပီး ယုံၾကည္ေလာ့ ဟုမဆိုေပ။ (ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာဝါပိုလာရာဟုလာ  - Ven. Dr. W. Rahula)

(၂၃)  ဗုဒၶသည္ ပုဂၢိဳလ္ေရးကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာ ဘုရားသခင္ (သို႕) နတ္ဘုရားမ်ား၏ ကူညီမႈ ျမဴတစ္စိမွ်မပါဘဲ လူတိုင္းကိုယ္တိုင္ရယူႏိုင္သည့္ လြတ္ေျမာက္ေရးကို ကမၻာ့သမိုင္းတြင္ အဦးဆုံး ထုတ္ေဖာ္ေၾကျငာခဲ့သည္။ (Prof. Eliot)

(၂၄) ႏွလုံးသားမွာ ခ်မ္းသာေစတဲ့ တရားမရွိလွ်င္ စည္းစိမ္ဥစၥာ မည္မွ်ျပည့္စုံေစကာမႈ ခ်မ္းသာႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ (ဒလိုင္လားမား - Dalai Lama)

(၂၅) လြတ္လပ္မႈ မေပးစြမ္းႏိုင္တဲ့ အမိန္႕ဟာ ညွင္းဆဲႏွိပ္စက္မႈ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။  အမိန္႕မပါတဲ့ လြတ္လပ္မႈဟာလည္း ဖရိုဖရဲ ျဖစ္သြားႏိုင္တာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကမၻာ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လြတ္လပ္မႈကိုလည္း ေပးစြမ္းႏိုင္ရမယ္။  ဖရိုဖရဲျဖစ္မႈကိုလည္း ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းရွိရမယ္။ (ဒလိုင္လားမား - Dalai Lama)

(၂၆) ဤအရာ လူသားသစ္ပင္မွာ ႏွစ္ေပါင္းကုေဋ့ကုေဋ့တစ္ၾကိမ္သာပြင့္ခဲ့တာ ပညာရနံ႕ ေမတၱာပ်ားရည္စက္မ်ားေလာကကို ျပည့္ဝေစတာလူသားပန္းတစ္ပြင့္ပါ။ (ဆာအက္ဒြင္အာႏိုး - Sir Edwin Arnold)

(၂၇) ဗုဒၶဘာသာႏွင့္

 ေခတ္သစ္သိပၸံပညာသည္ အသိပညာဆိုင္ရာ အလြန္နီးကပ္ဆက္စပ္စြာ တည္ရွိေနေၾကာင္း ကြၽႏု္ပ္မၾကာမၾကာ ဆိုခဲ့ျပီး ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာဆိုပါဦးမည္။ (ဆာအက္ဒြင္အာႏိုး - Sir Edwin Arnold)

(၂၈) ဗုဒၶဝါဒသည္ ေလာကႏွင့္ဘဝ ၏ တကယ္ပကတိ အျဖစ္မွန္ကိုသာ ဆင္ျခင္သုံးသပ္ရကား သဘာဝဓမၼအတိုင္း ႐ႈျမင္ေသာ ဝါဒဟု ဆိုရေပမည္။ (ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာဝါပိုလာရာဟုလာ - Ven. Dr. W. Rahula)

(၂၉) မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘာသာေရးဆရာ မ်ားသည္ ၎တို႕၏တပည့္မ်ားကို အျခားဘာသာမ်ားႏွင့္ စပ္ဆိုင္သည့္ က်မ္းစာမ်ား၊ အယူဝါဒမ်ား၊စာေပမ်ားကို ဖတ္႐ႉေလ့လာခြင့္ မျပဳဘဲတားျမစ္ၾကသည္။ ဗုဒၶဝါဒတြင္ ဤအျဖစ္မ်ိဳး လြန္စြာနည္းပါးေပသည္။ (ဖရခႏၲီပါေလာ)

(၃၀)  စြမ္းရည္သတိၱိ ဘယ္ေလာက္သိမ္ဖ်င္းသူပင္ျဖစ္ပါေစ တရားေတာ္ရဲ့ တန္ခိုးေၾကာင့္ သတိၱိဗ်တိၱိ ျပည့္္ဝလာေစပါတယ္။ အညံ့စားလူတစ္ဦးကို အေတာ္ဆုံးလူျဖစ္လာေစတာဟာ တရားေတာ္ရဲ့ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္ေၾကာင့္ပါပဲ။ (ဂိုအင္ဂါ - SN Goenka)

 .................................................................

အရွင္သုခမိႏၵ (စဝ္ဆုခမ္း) ႏွင္ ့ အရွင္ဝိဇယ ေရးသားျပဳစုထားေသာ " ဗုဒၶအႏု ပညာျပခန္း " စာအုပ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။(႔YTZK*)